Orang Asli

The defination of Orang Asli by Akta Orang Asli 1954 (Akta 134):

akrif Orang Asli:

Dalam Akta Orang Asli 1954 (Akta 134) semakan 1974, mana-mana bapanya ialah ahli daripada kumpulan etnik Orang Asli dan lazimnya mengikut cara hidup Orang Asli dan adat dan kepercayaan Orang Asli, dan termasuklah seorang keturunan melalui lelaki orang itu;

Mana-mana orang daripada mana-mana kaum yang diambil sebagai anak angkat semasa budak oleh Orang Asli dan yang telah dibesarkan sebagai seorang Orang Asli, lazimnya bercakap bahasa Orang Asli, lazimnya mengikut cara hidup Orang Asli dan adat dan kepercayaan Orang Asli dah ialah ahli daripada suatu masyarakat Orang Asli atau;

Anak daripada mana-mana penyatuan antara seorang perempuan Orang Asli dengan seorang lelaki daripada suatu kaum lain, dengan syarat bahawa anak itu lazimnya bercakap bahasa Orang Asli, lazimnya mengikut cara hidup Orang Asli dan adat dan kepercayaan Orang Asli dan masih lagi menjadi ahli daripada masyarakat Orang Asli;

Mana-mana Orang Asli yang tidak lagi berpegang kepada kepercayaan Orang Asli oleh kerana dia telah memeluk mana-mana agama atau oleh kerana apa-apa sebab lain, tetapi dia masih mengikut cara hidup Orang Asli dan adat Orang Asli atau bercakap bahasa Orang Asli tidak boleh disifatkan sebagai tidak lagi menjadi Orang Asli semata-mata oleh sebab dia mengamalkan agama itu.

Orang Asli (lit, "original peoples" or "aboriginal peoples" in Malay) is a general term used for any indigenous groups that are found in Peninsular Malaysia. There are 141,230 Orang Asli according to Banci JHEOA 2004. They are divided into three main tribal groups – Semang (negrito), Senoi, and Proto-Malay (Aboriginal Malay). The Orang Asli are further divided into 18 sub-ethnic group according to their different languages and customs. The Negritos are usually found in the northern region of the peninsula, the Senois in the central region, and the Proto-Malay in the southern region.

Orang Asli kept to themselves until the first traders from India arrived in first millennium AD. Living in the interior they bartered in land products like resins, incense woods and feathers for salt, cloth and iron tools. The rise of the Malay sultanates, coinciding with trade in Orang Asli slaves, forced the group to retreat further inland to avoid contact with outsiders. The arrival of British colonists brought further inroads in the lives of Orang Asli. They were the target of Christian missionary and subjects of anthropological research.

During the Malayan Emergency of 1948 to 1960, the Orang Asli became a vital component of national security, as with their help, the Malayan army was able to defeat the communist insurgents. Two administrative initiatives were introduced to highlight the importance of Orang Asli as well to protect its identity. The initiatives were the establishment of the Department of Aborigines in 1950, and the enactment of the Aboriginal Peoples Ordinance in 1954. After independence, the development of Orang Asli become the prime objective of the government where the government adopted a policy in 1961 to integrate the Orang Asli into the wider Malaysian society.

Within the decades of 1970s and 1980s, Malaysia was in the period of sustained growth. With development that emphasize modernization and industrialization, new lands were developed. This development has resulted in encroachments on Orang Asli land. In response of this encroachment, the Orang Asli mobilized themselves and formed the Peninsular Malaysia Orang Asli Association (POASM). With this association, the Orang Asli have become more visible and vocal. Orang Asli are now known as "Orang Kita" ('our people') since Dato' Seri Mohd. Najib bin Tun Haji Abdul Razak introduced the "One Malaysia" concept

Slave
Slave raids into Orang Asli settlements were quite common feature back in the 18th and 19th centuries. These slave-raiders were mainly local Malays and Bataks, who considered the Orang Asli as 'kafirs', 'non-humans', 'savages' and 'jungle-beasts.' The modus operandi was basically to swoop down a settlement and then kill off all the adult men. Women and children were captured alive as they are 'easier to tame.' The captives Orang Asli slaves were sold off or given to local rulers and chieftains to gain their favour. Slaves trade soon developed and even continued into the present century despite the official abolition of all forms of slavery in 1884. The derogatory term sakai is used to refer to the Orang Asli until the middle of the 20th century meant slave or dependent. Many of the elders Orang Asli still remember this sad period of their history, and they detest being called Sakai.

In 2000, the Orang Asli comprise only 0.5% of the total population in Malaysia. Their population is approximately 148,000.[5] The largest group are the Senois, constituting about 54% of the total Orang Asli population. The Proto-Malays form 43%, and the Semang forming 3%.

The poverty rate among Orang Asli is 76.9%. In addition to this high rate, the Statistics Department of Malaysia has classified 35.2% of the population as being "hardcore poor". The majority of Orang Asli live in rural areas, while a minority have moved into urban areas. In 1991, the literacy rate for the Orang Asli was 43% compared to the national rate of 86% at that time. They have an average life expectancy of 53 years (52 for male and 54 for female). A high infant mortality rate is also evident with 51.7 deaths per 1000 births

Orang Asli are traditionally animists, where they believe in the presence of spirits in various objects. However, in the 21st century, many of them have embraced monotheistic religions such as Islam and Christianity following some active state-sponsored dakwah by Muslims, and evangelism by Christian missionaries.

In June 2007, an Orang Asli church was allegedly torn down by the government in Gua Musang, Kelantan. As of 2008, a suit has been filed against the authorities. The affected Orang Asli also sought a declaration under Article 11 of the Constitution of Malaysia that they have the right to practice the religion of their choice and to build their own prayer house(source: wikipedia).

1. Proto Malay
(i)Orang Kuala

Istilah ’Orang Kuala’ wujud disebabkan lokasi masyarakat itu sendiri yang kebanyakannya tinggal di kawasan kuala sungai dan persisiran pantai barat Johor. Mereka dipercayai berasal dari kepulauan Riau-Lingga dan kawasan yang berhampiran dengan pantai Sumatera, Indonesia. Lokasi penempatan mereka terdapat di Kuala Rengit, Kuala Senggarang dan Tanjung Segenting dalam daerah Batu Pahat serta juga di Kuala Benut, Kuala Sungai Pontian dan Kukup di daerah Pontian, Johor. Menangkap ikan merupakan salah satu daripada aktiviti ekonomi sara diri mereka. Namun demikian, terdapat juga pada masa kini mereka-mereka yang telah berjaya dalam bidang perniagaan, pertanian malah bidang-bidang profesional yang lain. Raut wajah dan tingkah laku mereka lebih mirip kepada orang Melayu yang secara tradisinya menjadi jiran turun temurun mereka.

(ii)Orang Kanaq

Orang Kanaq merupakan rumpun bangsa Orang Asli yang paling kecil jumlah populasinya. Penempatan utama mereka adalah di Kampung Sungai Selangi, Mawai, daerah Kota Tinggi, Johor. Mereka dikatakan berasal daripada kepulauan Riau, Indonesia yang melarikan diri akibat dari ancaman tentera Belanda. Bahasa pertuturan mereka seakan orang Melayu dengan lenggok bahasa yang agak kasar.

(iii)Orang Seletar

Orang Seletar atau ’Sea Gypsies’ pada awalnya merupakan kumpulan pengembara persisiran pantai yang tinggal dalam rumah perahu, pulau, persisiran pantai dan kuala sungai. Kawasan utama pertempatan mereka adalah di sekitar pantai selatan Johor dan utara Singapura seperti di Kampung Bakar Batu, Johor Baharu. Secara tradisinya mereka bergantung hidup kepada hasil laut. Keadaan ini menyebabkan mereka hidup berpindah randah. Walau bagaimanapun, perubahan dalam sosio ekonomi telah merubah cara hidup mereka. Terdapat mereka yang mengusahakan kedai makanan laut (seafood). Kini mereka tinggal dan menetap di kawasan penempatan yang lebih teratur dan tersusun di persisiran pantai selat Johor.

(iv)Jakun

Rumpun bangsa Jakun atau disebut juga Orang Ulu dikatakan berasal dari Yunan, selatan China. Penempatan utama mereka adalah di kawasan pantai Pahang, Rompin, Pekan dan Johor Utara. Kebanyakan dari mereka masih mengamalkan kepercayaan animisme yang dipengaruhi oleh alam sekitar seperti gunung, bukit, lembah, sungai, batu, gua dan sebagainya. Mereka kuat berpegang kepada pantang larang yang diamalkan sejak lama dahulu.

(v)Semelai

Rumpun bangsa Semelai menghuni kawasan Pahang Tengah iaitu di Tasik Bera, Sungai Triang, Paya Besar dan Paya Badak hingga melebar ke sempadan Negeri Sembilan iaitu di Sungai Serting, Sungai Lui dan Ulu Muar. Mereka memiliki wajah serta fizikal mirip orang Melayu. Mata pencarian mereka ialah mencari hasil hutan dan juga berladang.

(vi)Temuan

Temuan merupakan rumpun bangsa keempat besarnya dalam hierarki kaum Orang Asli. Penempatan mereka hampir keseluruhannya terdapat di negeri Selangor (kecuali daerah Kuala Langat), Melaka, Negeri Sembilan, Temerloh, di Pahang dan juga Muar di Johor. Rumpun bangsa Temuan di Negeri Sembilan mengamalkan adat pepatih di mana keistimewaan Batin adalah selaku salah seorang daripada ahli dalam perlantikan Undang.

2. Negritos
According to the Encyclopedia of Malaysia, the Negritos, who number approximately 2,000, are regarded as the earliest inhabitants of the Malay Peninsula. They are of Australo-Melanesian affinity and probably descend from the people of Hoabinhian cultural period, with many of their burials found dating back 10,000 years ago. They speak the Aslian languages which is part of the Austro-Asiatic language family, as do their Senoi agriculturalist neighbours. Negritos belong to various subgroups, namely the Kensiu, Kintak, Lanoh, Jahai, Mendriq and Bateq. Those from Perak, Kedah and Pahang are also known as Semang, the meaning of "Semang" is debt slaves, while those from Kelantan and Terengganu were called Pangan, the forest peoples. The Senoi and Proto-Malay arrived much later probably during the Neolithic period.

(i)Kensiu

Lokasi penempatan kumpulan etnik Kensiu cuma terdapat di Kampung Lubok Legong, Kedah. Mereka merupakan kumpulan kedua terkecil dari kalangan 18 kumpulan etnik Orang Asli. Satu ketika dulu, orang Kensiu suka berpindah randah untuk mencari bahan-bahan makanan. Kini mereka mengusahakan tanaman getah yang dubangunkan oleh pihak RISDA sebagai sumber ekonomi tetap mereka.

(ii)Kintak

Seperti juga Kensiu, Orang Kintak suka berpindah randah untuk mencari bahan makanan. Mereka mendiami kawasan pinggir daerah Gerik, Hulu Perak. Tumpuan serius yang diberikan oleh pihak Kerajaan terhadap kalangan masyarakat Orang Asli, telah menyebabkan kumpulan etnik Kintak mengubah cara hidup mereka untuk menjadi setanding dan separa dengan rakan-rakan mereka yang lain. Kalangan mereka turut menyertai bidang-bidang pekerjaan yang dulunya dirasakan mustahil seperti perkhidmatan kolar putih dan biru.

(iii)Lanoh

Masyarakat Lanoh (Lano) dulunya turut dikenali sebagai Sabubn. Namun, kini perkataan Sabubn tidak digunakan lagi oleh sebab-sebab yang kurang jelas. Penempatan mereka bertaburan di sekitar utara negeri Perak terutama di daerah Lenggong. Mereka juga satu ketika dulu suka hidup berpindah randah. Dari sudut linguistik dan budaya, mereka lebih mirip kepada kumpulan etnik Kensiu dan Kintak. Umumnya mereka lebih banyak bertutur dalam dialek bahasa Temiar.

(iv)Jahai

Lokasi penempatan kumpulan etnik Jahai terdapat di Banun, Sungai Tiang dan persisir Empangan Temenggor di Perak. Sementara di Kelantan, mereka bertumpu di Kampung Sungai Rual dan sekitar Jeli, Hulu Kelantan. Pada amnya, rupa paras orang Jahai seakan ada persamaannya dengan orang Habsyi atau Negro di Arika, suku kaum Negrito di Pulau Andaman dan Aeta di Filipina. Rumah mereka berbentuk pisang sesikat, dibina daripada buluh dan beratapkan daun bertam dan tepus.

Keadaan rumah mereka yang serba ringkas itu adalah disebabkan amalan mereka yang suka berpindah randah, terutama apabila berlaku kematian dan bencana selain tujuan untuk mencari keperluan makanan di kawasan baru. Namun demikian, seperti juga masyarakat Orang Asli yang lain, mereka kini sudah memiliki penempatan sendiri dan terbela dari segala sudut kehidupan melalui bantuan-bantuan oleh pihak Kerajaan.

(V)Mendriq

Kumpulan etnik Mendriq menghuni di sekitar hulu sungai Kuala Lah, jajahan Gua Musang, Kelantan. Seperti Jahai, ciri fizikal orang Mendriq lebih mirip kepada rupa paras orang Negrito lain di kepulauan Andaman, Filipina dan Selatan Thai. Tubuh mereka kecil tetapi tegap dan sasa. Mereka dikatakan sebagai kaum dari tinggalan zaman paleolitik (zaman batu lama) yang mengunjur dari Semenanjung ke Pasifik. Bahasa suku kaum Mendriq ialah Austraossiatik. Mereka tergolong sebagai penutur kumpulan etnik Mon-Khmer tetapi kini telah banyak menerima kemasukan kosa kata Melayu.

(vi)Bateq

Taman Negara Kuala Tahan, sekitar bahagian hulu Sungai Tembeling, Sungai Kechau, Teluk Gunung di Pahang, Sungai Gala, Sungai Chiku, Sungai Tako, Sungai Lebir dan Sungai Airing di Kelantan serta Sungai Berua, Besut, Terengganu adalah merupakan penempatan utama masyarakat Bateq. Jika dahulu mereka turut mengamalkan amalan berpindah randah, tetapi mutakhir ini mereka memilih untuk menduduki kawasan yang disediakan oleh pihak Kerajaan ke arah kesejahteraan kehidupan mereka.

3. Senoi

(i)Temiar

Penempatan rumpun bangsa Temiar yang teramai adalah di daerah Gua Musang, Kelantan yang menganjur hingga ke sempadan Perak dan Kelantan. Pada peringkat awal, mereka membuat rumah seperti keadaan rumah panjang di mana lokasinya ditentukan oleh Penghulu atau Batin melalui kaedah ’berhalaq’. Kemudian mereka akan mula membina kediaman sendiri setelah sekian lama di rumah panjang tersebut. Mereka menyara kehidupan dengan bercucuk tanam, berburu dan mencari tumbuhan hutan. Kemajuan negara telah merubah cara hidup mereka khususnya dalam bidang ekonomi masa kini, di mana kebanyakannya mengusahakan tanah kebun dan juga bekerja dalam pelbagai sektor yang lain.

(ii)Semai

Semai merupakan masyarakat yang paling ramai populasinya di kalangan 18 kumpulan etnik Orang Asli. Kebanyakan mereka menetap di sekitar Banjaran Titiwangsa meliputi Perak Tengah, Perak Selatan dan Pahang Barat. Kehidupan ekonomi mereka ialah berburu, mencari rotan serta buah-buahan hutan.

(iii)Semoq Beri

Penempatan kumpulan etnik Semoq Beri sebahagian besarnya adalah di kawasan pinggir Pahang iaitu di daerah Jerantut, Maran, dan Kuantan, manakala selebihnya di daerah-daerah Hulu Terengganu dan Kemaman, Terengganu. Pada masa lalu, mereka juga menjalani kehidupan ala nomad untuk mencari bahan-bahan makanan. Namun kini, hasil daripada ledakan kemajuan negara mereka turut dilimpahi dengan hasil sumber ekonomi yang dikongsi bersama.

(iv)Jah Het

Pusat kependudukan bagi rumpun bangsa Jah Het adalah di sekitar daerah Temerloh dan Jerantut, Pahang. Kawasan tersebut meliputi Kerdau-Paya Paleng, Paya Mengkuang, Kuala Krau-Penderas, Mendoi, Seboi, Pasu, Piau dan Galong, Temerloh. Manakala di daerah Jerantut, Sungai Kiol dan Kekwel (Kol). Pada waktu lalu, mereka menyara kehidupan melalui kegiatan mencari rotan dan damar untuk dijual, di samping berburu, menangkap ikan dan mengusahakan ladang untuk sara diri.

(v)Mah Meri

Mah Meri bermaksud ’Orang Hutan’, manakala dalam istilah, Mah Meri disebut ’bersisik’. Mereka dikatakan berasal dari pulau-pualu di selatan negeri Johor. kumpulan etnik Mah Meri juga dikenali sebagai ’orang laut’ sesuai dengan lokasi penempatan mereka yang berhampiran dengan laut. Justeru, sumber ekonomi utama mereka adalah melalui hasil laut. Mutakhir ini mereka mula memasuki sektor perladangan di samping kegiatan kebudayaan dan seni kraftangan yang menjadi identiti rumpun bangsa tersebut.

(vi)Che Wong

Kumpulan etnik Che wong tinggal di kawasan daerah Raub dan di Sungai Enggang, Lanchang, Temerloh, Pahang. Mereka juga merupakan masyarakat yang suka berpindah randah demi untuk mencari kehidupan yang lebih selesa. Hasil daripada kemajuan negara, kini mereka memiliki perkampungan mereka sendiri yang makmur dan selesa, sebagai asas dalam mewujudkan sebuah perkampungan yang menarik lagi menguntungkan.

Related articles/websites

1. JEOA( http://www.jheoa.gov.my/40
2. Ancient mitochondrial DNA from Malaysian hair samples: Some indications of Southeast Asian population movements, by François-X. Ricaut, M. Bellatti, & Marta Mirazon, LahrLeverhulme Centre for Human Evolutionary Studies, University of Cambridge, Cambridge, UK; doi.wiley.com/10.1002/ajhb.20535(This is interesting article for those who want to trace the population movement of the aboriginal inhabitants of the Malay Peninsula, and through an extensive comparison to the known mtDNA diversity in Southeast and East Asia, provides some new insights into the origins and historical geography of certain mtDNA lineages in the region)
3. THE ORANG ASLI OF PENINSULAR MALAYSIA(1997) , by Colin Nicholas, Center for Orang Asli Concerns, http://www.magickriver.net/oa.htm( Must read material)